Ο βασιλιάς της Λυδίας Κροίσος ήταν ξακουστός σε όλο τον αρχαίο κόσμο για τα αμύθητα πλούτη του. Και ήταν περήφανος γιΆ αυτό. Πίστευε μάλιστα ότι δεν υπήρχε πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο από αυτόν. Αυτό είπε και στον Σόλωνα όταν τον επισκέφτηκε. Ο σοφός Έλληνας όταν του ανάφερε τρεις περιπτώσεις απλών ανθρώπων (τον Τέλλο τον Αθηναίο, και τους Κλέοβη και Βίτωνα από το Άργος) που τους θεωρούσε πιο ευτυχισμένους, ο Κροίσος θύμωσε και τον έδιωξε από το παλάτι χαρακτηρίζοντάς τον "ανόητο". Ο Σόλων, λίγο πριν φύγει του είπε τη περίφημη φράση που μάθαμε στο σχολείο και την επαναλαμβάνουμε έκτοτε σε κάθε ευκαιρία, μα ανάθεμα και αν καταλαβαίνουμε το νόημά της:
«Μηδένα πρό του τέλους μακάριζε», δηλαδή, «μην μακαρίζεις-καλοτυχίζεις κανέναν προτού δεις το τέλος του».
Τι του είπε δηλαδή; Του είπε με άλλα λόγια "δεν θα σε κρίνω τώρα, θα σε κρίνω σαν δω πώς θα πεθάνεις". Η συνέχεια είναι γνωστή. (Μεγάλες συμφορές βρήκαν τον Κροίσο. Ο γιος του σκοτώθηκε στο κυνήγι και ο ίδιος νικήθηκε από το βασιλιά των Περσών Κύρο, αιχμαλωτίστηκε, και τον ανέβασαν στη φωτιά να τον κάψουν. Εκεί θυμήθηκε τα λόγια του Σόλωνα και φώναξε μετανιωμένος τρεις φορές «Σόλων! Σόλων! Σόλων!». Ο Κύρος, που τον άκουσε, ζήτησε να μάθει τι σήμαινε η επίκληση αυτή και, ακούγοντας την ιστορία, του χάρισε τη ζωή).
Με τη φράση του Σόλωνα γίνεται μια τομή στην ιστορία. Είναι η στιγμή ο θάνατος, ως καταληκτήριο γεγονός της ζωής του ανθρώπου, αποκτά τόση και τέτοια αξία που αρκεί για να δώσει νόημα σε ολόκληρη τη ζωή του. Είναι η στιγμή που ο θάνατος αφορά την ίδια τη ζωή (και όχι τον… θάνατο). Είναι η στιγμή που ο θάνατος κρίνεται.
Έτσι λοιπόν είναι ημιμαθής και πνευματικά λειψός εκείνος που λέει "μην κρίνεις το θάνατο του άλλου". Χριστιανέ μου, "τη ζωή του κρίνω!", απαντώ (και βέβαια και οι κρίνοντες κρίνονται). Μετά βέβαια ήρθε το «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε» και θόλωσε τα νερά, καθώς τον κρίνοντα περιμένει η υπέρτατη κρίση του Θεού. Μόνο αυτός μπορεί να κρίνει.
Δεν πέρασε, και ευτυχώς, αυτή η φράση. Και βέβαια, πέρα από το να την αναμασάμε αδιάκριτα, παραβαίνεται από την ίδια τη ζωή. Όλη η ιστορία του πολιτισμού είναι μια ιστορία συνεχών κρίσεων. Κρίση πάνω στην κρίση και στο τέλος κρίση. Και τελειωμό δεν έχει.
Όλα κρίνονται, όλοι κρινόμαστε, όλοι κρίνουμε. Και στα διαλείμματα μαθαίνουμε (όσο και όσοι) να κρίνουμε δίκαια.
(
https://www.arriton.gr/sinirmoi/item...loi-krinomaste)