Τα παντα για τον ηχο στα Ε36
Όπως άλλωστε σας το υποσχέθηκα.
Εδώ θα αναλύσουμε το θέμα αναβάθμισης του ήχου στα Ε36.
Δυστυχώς το συγκεκριμένο αυτοκίνητο είναι από τα πιο δύσκολα και ίσως από τα πιο ιδιότροπα σε αυτό το τομέα. Αυτό συμβαίνει καθώς οι θέσεις για τα μεγάφωνα είναι σε πολύ κακό σημείο (κάτω χαμηλά στα πόδια η αλλιώς kick panel) και πέραν αυτού χωράει πολύ μικρά σε διάμετρο, μόλις 13cm (5,25ΆΆ)
Η θέση αυτή έχει ως αποτέλεσμα ο ήχος να αναπαράγεται από κάτω μας, πράγμα καθόλου σωστό. Μάλιστα δρα αρνητικά και ως προς της πολύ μεγάλης απόστασης του mid από το tweeter. (ειδικά εάν αυτό τοποθετηθεί ψηλά). Όσο μεγαλύτερη απόσταση έχουν αυτά μεταξύ, τους τόσο πιο δύσκολα μπορούμε να τα ταιριάξουμε.
Από την άλλη το μικρό μέγεθος του mid σημαίνει αυτομάτως πολύ μικρές στάθμες με πολύ λίγο μπάσο. Κάτι που κάνει την αγορά subwoofer μονόδρομο.
Δυστυχώς η τοποθέτηση mid 16,5 εκ απαιτεί κόψιμο λαμαρίνας. Αλλά έχετε υπΆ όψιν ότι εκεί κόβετε κατευθείαν σασί.. Κάτι που δεν μπορείς να το αλλάξεις. Πέραν αυτού ο χώρος πίσω από το μεγάφωνο είναι πολύ μικρός με αποτέλεσμα να ανεπαρκή να δώσει το 100%. Συχνοτικα ίσως παίξει χειρότερα και από το 13αρι το όποιο έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί σε λιγότερα λίτρα αέρα.
Για το Ε36 μιας και το έχω μελετήσει πολύ το θέμα δυο είναι οι οδοί που μπορεί να επιλέξει κάποιος.
Η πρώτη είναι η χρήση των εργοστασιακών θέσεων στα mid, τοποθέτηση του tweeter στο κολονάκι που βρίσκεται στο πλάι του αλεξήνεμου και επιλογή πολύ καλών περιφερικών. Δυστυχώς και πολύ ακριβών. Εγώ έχω επιλέξει εργοστασιακό look και έφτασα αισίως το budget των 2500 ευρώ.
Αρχικά επιλέγουμε πολύ καλής ποιότητας mid με αρκετά αποθέματα ισχύος και χαμηλών συχνοτήτων. Εδώ δεν πρέπει να κάνουμε οικονομία καθώς η μεγάλη καμπίνα του Ε36 θα καλείται να γεμίζει με ήχο μόλις από ένα 13αρακι. Υπάρχουν πολλά στην αγορά με πολύ τσαμπουκά. Εγώ επέλεξα τα rainbow sound line kick series.
Η σειρά του Tweeter. Εδώ θέλουμε ένα το όποιο πρέπει να είναι μεγάλης διαμέτρου 2ΆΆ. Αυτό του δίνει δυνατότητα να τσιμπάει λίγο και από το υψηλομεσαιο φάσμα. Έτσι θα μπορεί να ματσαριστει πιο εύκολα με το mid και επιπλέων θα ανεβάζει την σκηνή ψηλότερα. Ιδανική τοποθέτηση του είναι στο κολονάκι στο πλάι του αλεξήνεμου, στο ύψος των αυτιών μας. Ίσως χρειαστεί για τους πιο απαιτητικούς και μια κατασκευή που να το ενσωματώνει στο κολονάκι kαι να του δίνει την σωστή κλίση (on axis). Για την ιστορία έχω επιλέξει τα Eton CX 280. Ότι καλύτερο έχει πέσει στα χεριά μου.
Σειρά έχει η πηγή. Εδώ πρέπει να τα σκάσουμε χοντρά. Θέλουμε πηγή με DSP και οπωσδήποτε με χρονική διόρθωση. Μια τεχνολογία που εξειδικεύεται στο γεφυρώνει μεγάλα χάσματα μεταξύ mid – tweeter – sub όπου στο Ε36 μας είναι τεράστια. Το εφέ αυτό με σωστή ρύθμιση διορθώνει χρονικά τα μεγάφωνα και καταφέρνουμε να φέρουμε την μουσική σκηνή (imaging) ακριβώς εμπρός μας. Ως εκ θαύματος δεν αντιλαμβανόμαστε ότι τα μεγάφωνα βρίσκονται στα πόδια μας. Μια καλή πηγή θέλει και καλό EQ με πολλές περιοχές ώστε να ρυθμίσουμε τονικά τα μεγάφωνα μας. Το Ε36 είναι ο βασιλιάς των ανακλάσεων με το μεγάφωνο να αναπαράγει στα πόδια μας. Ένα καλό Eq διορθώνει το μπάχαλο. Τέλος πρέπει να έχουμε και καλό crossover στην περίπτωση που οδηγήσουμε ενεργά τα μεγάφωνα. (το θεωρώ μονόδρομο και θα εξηγήσω τι είναι). Έχω επιλέξει για εμένα την Pioneer P88RS.
Τέλος επιλέγουμε και ένα καλό ενισχυτή. εδώ οι επιλογές δεν είναι τόσο αυστηρές αλλά πρέπει να προέρχεται από επώνυμη εταιρία και να έχει αξιοπρεπή ρεύματα.
Ο ιδανικός τρόπος οδήγησης είναι ο ενεργός. Δηλαδή 2 mid θα καταλαμβάνουν 2 κανάλια σε έναν ενισχυτή, 2 tweeter αλλά 2 κανάλια και τέλος ένα subwoofer άλλο ένα κανάλι η δυο γεφυρωμένα.
Ο παθητικός τρόπος χρησιμοποιεί 2 κανάλια ενισχυτή για ένα ζευγάρι mid και ένα ζευγάρι tweeter κάνοντας χρήση παθητικού φίλτρου crossover. Αλλά από αυτόν τον τρόπο έχουμε πολυ λιγότερα ρεύματα για το κάθε μεγάφωνο καθώς άλλο 1 μεγάφωνο ανά κανάλι άλλο 2. Και το βασικότερο με την παθητική οδήγηση οι συχνότητες που κόβονται από το παθητικό φίλτρο είναι συγκεκριμένες ενώ από το ηλεκτρονικό crossover της πηγής παίζουμε με το χιλιοστό.
Άρα απαιτείται χρήση ενισχυτή 5 η 6 καναλιών η ένας 4 καναλος και ένας 1καναλος η ένας 4 καναλος και ένας 2 καναλος γεφυρωμένος για το υπογουφερ.
Εγώ έχω επιλέξει τον 6 καναλο Eton PA 4506.
Τέλος χρειάζεται και ένα καλό υπογουφερ 12 ιντσών επώνυμης εταιρίας να συμπληρώνει χαμηλό. Προσοχή όχι να βαραει ανελλιπώς αλλά να συνεργάζεται ομαλά με τα mid και να τους δίνει αυτό που λείπει. Επιλέξτε ένα μιας επώνυμης εταιρίας κατά προτίμηση κλειστού τύπου καμπίνας ώστε να καταλαμβάνει λίγο χώρο και να έχει hi-fi απόδοση.
Όλα αυτά όταν ρυθμιστούν σωστά (πράγμα πολύ δύσκολο καθώς απαιτεί επαγγελματία με ψηφιακό RTA ). To αποτέλεσμα θα σας καταξιώσει και δεν θα ζηλεύει τίποτα από το σύστημα του σπιτιού σας.
Η δεύτερη οδός είναι το τρίδυμο ενεργό σετ. Αποτελείται από όλα τα παραπάνω, αλλά προσθέτουμε και επιπλέων άλλο ένα σετ midwoofer 8ΆΆ στην πόρτα. Απαιτείται πολυεστερική κατασκευή και πολύ ενίσχυση στην ταπετσαρία καθώς είναι πολύ αδύναμη. Ο ενισχυτής μας πρέπει να αποκτήσει αλλά 2 κανάλια άρα πάμε σε δυο 4 καναλους η 6 καναλο και έναν 2 καναλιών. Εκτός βεβαία και εάν καταργήσουμε το υπογουφερ καθώς με 2 8αρια δεν θα έχουμε και …λίγο μπάσο.
Όσοι θέλετε να κρατήσετε την εργοστασιακή πηγή για λόγους αισθητικής μπορείτε να το κάνετε αλλα απαιτείται η αγορά ενός εξωτερικού επεξεργαστή DSP με χρονική διόρθωση κτλ τον όποιο το βάζουμε στο ντουλαπάκι. Έχει κόστος όμως όσο μια καλή πηγή σαν αυτή που ανέφερα παραπάνω (περίπου 500 ευρώ) και πάλι το αποτέλεσμα δεν θα είναι 100 τέλειο.
Αυτά τα ολίγα. Είναι και πολλά αλλά τα οποία είναι δύσκολο να αναφερθούν σε ένα ποστ. Είναι όμως μια αρχή για να κατανοήσουμε τις βασικές αρχές ενός κάλου ηχοσυστηματος στο πολύ δύσκολο και ιδιότροπο Ε36. Όπως και έχει θα το αγαπάμε ακόμα και έτσι.
Ελπίζω να βοήθησα αρκετούς.
Φιλικά Μάριος.
