Λίγη ιστορία λόγω της ημέρας.
Υπογράφει το άρθρο ο Κώστας Γιαννακίδης / www.protagon.gr
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΨΕΜΑΤΑ / ΕΠΙΜΕΛΛΩΣ ΕΙΠΩΜΕΝΑ ΩΣ ΨΕΜΑΤΑ !!!!!
Ο Τζιάνι Τζουστινιάνι Λόνγκο ή, πιο ελληνικά, ο Ιωάννης Ιουστινιάνης, είναι ένα από τα πιο αδικημένα, ως προς την προβολή τους, πρόσωπα της ελληνικής ιστορίας ή, για να είμαστε απολύτως ακριβείς, της ιστορίας που θεωρούμε ελληνική. Είναι θαμένος κάπου στη Χίο όπου η οικογένεια του, από τη Γένοβα, διατηρούσε εκτάσεις και εμπορικά συμφέροντα κατά το Μεσαίωνα. Το μνήμα του δεν προκαλεί κανένα ενδιαφέρον. Κακώς. Ο Ιουστινιάνης είναι ένας από τους κεντρικούς πρωταγωνιστές της αναμέτρησης που οδήγησε στην πτώση της Κωνσταντινούπολης. Ηταν ο άνθρωπος που ανέλαβε να οργανώσει την άμυνα της Πόλης απέναντι στους Οθωμανούς. Ασφαλώς δεν το έκανε για την καλή του την καρδιά. Επικεφαλής μισθοφορικού σώματος ήταν ο άνθρωπος και κατά πάσα πιθανότητα πήγε στην Κωνσταντινούπολη προσβλέποντας σε μία συμφέρουσα συμφωνία. Αν η Πόλη κρατούσε και έφθανε βοήθεια από τη Δύση, ο Ιουστινιάνης θα έφευγε από το Βόσπορο έχοντας (όπως εικάζεται) τη Λήμνο στο τσεπάκι του. Η βοήθεια δεν ήρθε ποτέ και ο Ιουστινιάνης μπήκε τραυματισμένος σε ένα πλοίο και έφυγε για τη Χίο. Δεν μάθαμε αν πέθανε εν πλω ή στο νησί. Αυτό που εικάζουμε είναι ότι χτυπήθηκε από πίσω, μάλλον από ανθενωτικό Ρωμιό, δηλαδή από κάποιον που πίστευε ότι είναι προτιμότερο το σαρίκι του σουλτάνου παρά η τιάρα του Πάπα.
Στη δημόσια αφήγηση της ιστορίας μας ο Ιουστινιάνης μόλις που μνημονεύεται. Αποσιωπάται τόσο το μέγεθος του ρόλου του, όσο και οι λόγοι που τον οδήγησαν σε σύγκρουση με εκείνο το κομμάτι των Ρωμιών που επιθυμούσε είσοδο των Οθωμανών στην Πόλη και αλλαγή της διοίκησης με διατήρηση της ορθόδοξης πίστης. Η νεότερη ελληνική ιστορία αρχίζει να κατασκευάζεται και να παραποιείται με αφετηρία την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Ο Ιουστινιάνης υποβαθμίζεται για να ενισχυθεί η παρουσία του Παλαιολόγου. Η διαμάχη των ενωτικών με τους ανθενωτικούς δεν διδάσκεται στα παιδιά. Η ιστορική αφήγηση αντικαθίσταται από ένα στείρο θρήνο που στερείται επιστημονικής βάσης. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Διότι από την άλωση της Πόλης ξεκινούν όλα όσα οδήγησαν στην καλλιέργεια της αλυτρωτικής ιδέας που έδωσε ηθικό έρεισμα στον ξεσηκωμό του 1821. Συνεπώς η αφετηρία της διήγησης πρέπει να αλλοιωθεί. Στη συνείδηση του μέσου Ελληνα η άλωση της Πόλης συνδέεται με την εκκίνηση ενός διαστήματος σκλαβιάς, πολιτιστικών και θρησκευτικών διωγμών. Κανένας, όμως, δεν του λέει δύο λόγια παραπάνω για την παραχώρηση των προνομίων από τον Μωάμεθ στο Γενάδιο Σχολάριο και τη διατήρηση της ορθοδόξου πίστης σε ένα περιβάλλον σχετικά ανεκτικό. Θεωρητικά, αν έφθανε η βοήθεια από τη Δύση η ορθοδοξία θα είχε σβήσει αφού, πολιτικά, ο αυτοκράτορας είχε συναινέσει στην ένωση των Εκκλησιών υπό το καθολικό δόγμα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο μεγάλο κομμάτι του κλήρου συναλλάχθηκε τότε με τους Οθωμανούς. Ασφαλώς ούτε λόγος να γίνεται για τη χρήση του όρου «Ελληνας» στους βυζαντινούς χρόνους. Ο όρος αναβιώνει αργότερα, με τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό. Πρακτικά το 1600 δεν μπορούσες να βρεις άνθρωπο που να αυτοπροσδιορίζεται ως «σκλαβωμένος Ελληνας».
Ομως όταν μία αφήγηση αρχίζει με ψέματα, συνεχίζει με ψέματα. Η ιστορία που διδάσκονται τα ελληνόπουλα, η ιστορία που διατηρούμε ως αποδεκτή στη συλλογική μας συνείδηση, περιγράφει τα γεγονότα του 1821 σε περιβάλλον κινηματογραφικής περιπέτειας, όπου τα κίνητρα των ηρώων είναι ηθικά και τα πάντα κρίνονται σε μία μάχη μεταξύ του καλού και του κακού. Αν ρωτήσετε ένα μέσο Ελληνα θα σας πει ότι οι εξεγερθέντες συνέτριψαν με τον ηρωισμό τους Τούρκους. Κανένας δεν θα σας πει ότι οι Ελληνες ηττήθηκαν στρατιωτικά από τους Οθωμανούς και τους Αιγύπτιους, αλλά διασώθηκαν χάρη στην επέμβαση των μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Αν τολμήσεις, για παράδειγμα, να πεις ότι με στεγνά πολιτικά κριτήρια η Ελλάδα ήταν το Κόσοβο του 19ου αιώνα, θα συναντήσεις τη χλεύη. Ομοίως τα παιδιά διδάσκονται το μύθο του Κρυφού Σχολειού και ουδείς απορεί πως γίνεται ο ελλαδικός χώρος να είναι γεμάτος παλιές εκκλησίες, αλλά να σώζονται ελάχιστα τζαμιά. Ακομα και η 25η Μαρτίου είναι μία συμβολική επιλογή προκειμένου να μπει και η εκκλησία στο κάδρο-τη συγκεκριμένη μέρα ο Παλαιών Πατρών Γερμανός τέλεσε στην Πάτρα τη λειτουργία του Ευαγγελισμού, δεν πέρασε καν από την Αγία Λαύρα.
Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα που αποκαλύπτουν τα ψέματα στην ιστορική αφήγηση. Θα πείτε ότι μερικές φορές το ψεύδος επιβάλλεται προκειμένου να σφυρηλατηθεί η εθνική συνείδηση. Ομως πλέον το ελληνικό κράτος δεν κινδυνεύει από διαρροές συνειδήσεων ούτε από χαλάρωση του εθνικού φρονήματος. Και εν τέλει το φρόνημα σου δεν θα χαλαρώσει αν μάθεις την ιστορική αλήθεια, αλλά αν συνειδητοποιήσεις τι ακριβώς συμβαίνει σήμερα γύρω σου και πίσω από την πλάτη σου.
