Η ντροπή της Ευρώπης
του Γκύντερ Γκρας
Κοντά στο χάος αυτή, επειδή δεν συνεμορφώθη προς τις αγορές
Κι Εσύ μακριά από τη χώρα που σε γέννησε.
Ο,τι Εσύ με την ψυχή ζήτησες και πίστεψες πως βρήκες
Τώρα πετιέται και για παλιοσίδερα λογίζεται
Σαν οφειλέτης, γυμνός, που διαπομπεύεται, υποφέρει εκείνη η χώρα
που με κούφια λόγια τής χρωστάς ευγνωμοσύνη
Καταδικασμένη στη φτώχεια εκείνη η χώρα που ο πλούτος της
στολίζει τα μουσεία: τα λάφυρα που Εσύ περιφρουρείς
Εκείνοι που όρμησαν με τη βία των όπλων στη χώρα την ευλογημένη με νησιά
έκρυβαν στον στρατιωτικό τους σάκο τον Χέλντερλιν
Καμιά ανοχή δεν δείχνεις πλέον στη χώρα, αλλά τους συνταγματάρχες της κάποτε
τούς δέχτηκες για συμμάχους
Χώρα χωρίς το δίκιο, που η εξουσία το κρατά για πάρτη της
και σφίγγει κι άλλο το ζωνάρι
Μαυροντυμένη σού αντιστέκεται η Αντιγόνη και σ' όλη τη χώρα πενθεί ο λαός που κάποτε σε φιλοξένησε
Ομως, έξω από τη χώρα, οι ακόλουθοι του Κροίσου έχουν στοιβάξει στα
θησαυροφυλάκιά σου ό,τι λάμπει σαν χρυσός
«Πιες επιτέλους, πιες!» φωνάζουν οι κλακαδόροι των Επιτρόπων
μα ο Σωκράτης οργισμένος σού επιστρέφει το ποτήρι γεμάτο ώς επάνω
Βαριά, εν χορώ, θα καταραστούν ό,τι σου ανήκει οι θεοί
Επειδή τον Ολυμπό τους θέλεις να ξεπουλήσεις
Στερημένη από πνεύμα, Εσύ θα μαραζώσεις χωρίς τη Χώρα,
που το πνεύμα της, Εσένα, Ευρώπη, έπλασε.
(Μτφ. Δημήτρης Δουλγερίδης)
Γκύντερ Γκρας: Ποίημα για την “Ντροπή της Ευρώπης”
26 Μάι 2012 12:03 newsblog
O γερμανός νομπελίστας Γκύντερ Γκρας στηλιτεύει την πολιτική που ασκεί η Ευρώπη στην Ελλάδα, «την κοιτίδα του ευρωπαϊκού πολιτισμού». Καi υπενθυμίζει στους συμπατριώτες του το ρόλo της Γερμανίας στον ΒΆ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μόλις δύο μήνες μετά το ποίημά του, με το οποίο ασκούσε κριτική στην πολιτική του Ισραήλ και το οποίο είχε ….προκαλέσει θυελλώδεις αντιδράσεις, ο γερμανός νομπελίστας παρεμβαίνει ξανά στην τρέχουσα πολιτική συζήτηση με ένα ποίημα. Αυτή τη φορά το θέμα του είναι η Ελλάδα.
«Ελλάδα, χώρα δίχως δικαιώματα»
Στο φύλλο του Σαββάτου της εφημερίδας Süddeutsche Zeitung ο Γκύντερ Γκρας υπερασπίζεται τους Έλληνες και την Ελλάδα, και στηλιτεύει την ευρωπαϊκή πολιτική έναντι της χώρας. Ο Γκρας διαμαρτύρεται επειδή η Ελλάδα “ως χρεοφειλέτης δακτυλοδείχνεται γυμνή”, μια “χώρα καταδικασμένη στη φτώχεια”, “στο χάος κοντά, επειδή στις αγορές δεν ανταποκρίνεται”. Η Ελλάδα “είναι χώρα χωρίς δικαιώματα, που η δικαιούχα εξουσία της σφίγγει το λουρί όλο και περισσότερο.” Το ποίημα αποτελείται από δώδεκα δίστιχα και είναι εμφανές ότι ο λογοτέχνης κατέβαλε μεγαλύτερη προσπάθεια να του δώσει λυρική μορφή από ότι στο επίμαχο ποίημα για την πολιτική του Ισραήλ. Πολλοί συνάδελφοι του δεν του είχαν ασκήσει μόνον έντονη κριτική για το περιεχόμενο αυτού του ποιήματος, αλλά τον κατηγορούσαν και για ατέλειες και προχειρότητα.
Στη νέα ποιητική του παρέμβαση ο Γκράς κατηγορεί τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας ότι της κόβουν την “ανάσα ζωής” με τα μέτρα λιτότητας που επιβάλλουν κάθε τόσο. Σε αντίθεση με τον αρχαίο φιλόσοφο Σωκράτη, που μετά την καταδίκη του σε θάνατο χωρίς να φέρει καμία αντίσταση είχε πιει το κώνειο, ο Γκύντερ Γκρας συλλαμβάνει με ποιητικούς όρους τις αντιστάσεις στην πολιτική λιτότητας: “Πιες, επιτέλους πιές! ουρλιάζουν οι χειροκροτητές των κομισάριων, αλλά ο Σωκράτης με οργή επιστρέφει σε σένα το ξέχειλο ποτήρι.”
Η Ελλάδα “είναι χώρα χωρίς δικαιώματα, που η δικαιούχα εξουσία της σφίγγει το λουρί όλο και περισσότερο.”
Η Ευρώπη, που η κοιτίδα της είναι η Ελλάδα και που ως σήμερα ακόμη αναγνωρίζει ως συστατικό στοιχείο της ταυτότητάς της τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, υπονομεύει κατά τον γερμανό νομπελίστα με την πολιτική της λιτότητας τις ίδιες τις αξίες της: “Αυτό που αναζήτησες με την ψυχή, που πίστεψες πως βρέθηκε, βγαίνει ασήμαντο τώρα, εκτιμάται λιγότερο κι από τα παλιοσίδερα.”
Απευθυνόμενος στους Γερμανούς συμπατριώτες του ο Γκύντερ Γκρας τους υπενθυμίζει τον ρόλο της Γερμανίας ως κατοχικής δύναμης στην Ελλάδα κατά την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου: «Αυτοί που έπληξαν με την βία των όπλων την ευλογημένη με νήσους χώρα, φέραν μαζί με τη στολή τον Χέλντερλιν στο σάκο.” Και σαν μια άλλη Κασσάνδρα, που όπως είναι γνωστό οι προφητείες της έβγαιναν πάντα αληθινές, ο Γκράς προειδοποιεί: “Ανούσια θα μαραζώσεις χωρίς τη χώρα, της οποίας το πνεύμα εσένα, Ευρώπη, επινόησε.”
(Από τη Deutsche Welle)
https://www.newsblog.gr/index.php/2012/05/26/63749/
