Αυτοκίνητα οχήματα

Ήδη με την κατασκευή ατμομηχανών με σταθερή ισχύ και ικανοποιητικό βαθμό αποδόσεως άρχισαν να κατασκευάζονται ατμοκινούμενα οχήματα, μάλιστα από το 1830 περίπου και λεωφορεία. Το μεγάλο βάρος αυτών των οχημάτων, ουσιαστικά της ατμομηχανής τους, αλλά επίσης ο θόρυβος και η καπνιά που δημιουργούσαν, δεν τα έκαναν αποδεκτά από τους πολίτες. Στη δεκαετία του 1880 ήταν όμως διαθέσιμος ο κινητήρας Otto που δημιουργούσε ελπίδες για κατασκευή ελαφριών και ευέλικτων αυτοκινούμενων οχημάτων, για τα οποία καθιερώθηκε στην ελληνική γλώσσα αποκλειστικά ο όρος αυτοκίνητο. Βέβαια, οι λεγόμενοι ατμοσφαιρικοί κινητήρες είχαν αρχικά σημαντικό βάρος και το αέριο καύσιμο δεν ήταν παντού διαθέσιμο. Γι' αυτό πολλοί μηχανικοί σε διάφορες χώρες εργάζονταν με στόχο τη βελτίωση αυτού του κινητήρα και την ενσωμάτωσή του σε αυτοκίνητα.
Οι δύο μηχανικοί που συνεργάστηκαν από το 1872 στην εταιρία Deutz των Otto και Langen, ο Gottlieb Daimler (Ντάιμλερ, 1834-1900), ο οποίος ήταν υπέθυνος για τη διαδικασία παραγωγής των κινητήρων και ο Wilhelm Maymach (Μάιμπαχ, 1846-1929), ο οποίος ήταν επικεφαλής της μελετητικής ομάδας του εργοστασίου, αποχώρησαν από την εταιρία της Κολωνίας και εγκαταστάθηκαν στην πόλη Cannstatt κοντά στη Στουτγκάρδη (σήμερα προάστειο). Εκεί άρχισαν πειραματισμούς για να βελτιώσουν την πυροδότηση του καυσίμου στον κύλινδρο του κινητήρα. Στα πλαίσια αυτών των δοκιμών αποφάσισαν να χρησιμοποιούν ως καύσιμο βενζίνη, την οποία προωθούσε στον κύλινδρο για καύση ένας νέος τύπος εξαεριωτή (καρμπιρατέρ). Ο κινητήρας αυτός που ολοκληρώθηκε το έτος 1884 είχε κυβισμό 500 cm3 και ισχύ 1 PS.
Το 1885 κατασκεύασαν οι Daimler-Maybach με το βενζινοκινητήρα τους ένα ξύλινο ποδήλατο και το 1886 μια τροποποιημένη αλογοάμαξα. Κύριος στόχος τους ήταν να δείξουν την αποτελεσματική λειτουργία του νέου κινητήρα και να προκαλέσουν παραγγελίες, αλλά τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά. Ένα σκάφος με τον ίδιο κινητήρα προκάλεσε όμως αρκετό ενδιαφέρον κι έτσι καλύφθηκε ένα μέρος των εξόδων ανάπτυξης.
Από τη δεκαετία του 1870 κατασκεύαζε ο Carl Benz (Μπεντς, 1844-1929) στο Mannheim δίχρονους κινητήρες με αέριο καύσιμο. Ενθουσιασμένος από τα αποτελέσματα των πειραμάτων και της κατασκευές στο Cannstatt, σχεδίασε ο Μπεντς ένα τρίτροχο όχημα με τετράχρονο κινητήρα, το οποίο είχε σχεδιαστεί εξ υπαρχής έτσι, ώστε να δεχθεί τον κινητήρα, δεν ήταν δηλαδή μια μεταποιημένη άμαξα, αν και δεν διέφερε ουσιαστικά από αυτήν. Η κατασκευή ενός οχήματος με διάφορες τεχνικές λεπτομέρειες δεν ήταν εκείνη την εποχή πια δύσκολη υπόθεση, γιατί υπήρχε τεχνογνωσία πολλών δεκαετιών από την κατασκευή ατμοκίνητων οχημάτων και ποδηλάτων.

Έτσι, τα νέα αυτοκίνητα είχαν διαφορικό στον πίσω άξονα, κατάλληλα φρένα κ.ο.κ.
Παρ' όλες τις τεχνικές βελτιώσεις, τα αυτοκίνητα των Daimler-Maybach και Benz δεν βρήκαν ανταπόκριση στο αγοραστικό κοινό και οι εμπορικές προοπτικές ήταν κακές. Κύριος λόγος ήταν ότι οι κατασκευαστές προσέφεραν ένα «στεγνό» τεχνικό προϊόν, χωρίς τα άχρηστα μεν αλλά απαραίτητα διαφημιστικά παραγεμίσματα που μετατρέπουν ένα ουδέτερο τεχνικό κατασκεύασμα σε απαραίτητο εξάρτημα.


https://www.bmwfans.gr/forum/images/.../02/6023-1.jpghttps://www.bmwfans.gr/forum/images/.../02/6025-1.jpg


Αυτή ακριβώς η τεχνική εφαρμόστηκε από τους Γάλλους στη δεκαετία του 1890, όπως είχε εφαρμοστεί εξάλλου παλαιότερα και με το ποδήλατο. Στη Γαλλία κυριαρχούσαν τα αυτοκίνητα Benz, Pannard & Levasson και Peugeot, τα τελευταία με κινητήρες Daimler. Το έτος 1891 παρουσίασε η εταιρία Pannard & Levasson ένα νέο αυτοκίνητο που έγινε γρήγορα αποδεκτό από τα μέλη της ανώτερης και μέσης οικονομικής και κοινωνικής τάξης. Μέχρι τέλος αυτής της δεκαετίας αυξήθηκαν σημαντικά οι πωλήσεις αυτοκινήτων στη Γαλλία και κάποια εποχή υπήρχαν λίστες προτεραιότητες με πολύμηνη αναμονή των υποψήφιων αγοραστών.
Αυτή η αυξημένη ζήτηση προκάλεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, το ενδιαφέρον κι άλλων κατασκευαστών, από τους οποίους η εταιρία Renault απέκτησε γρήγορα μεγάλο μερίδιο στις πωλήσεις και μέχρι τον α' παγκόσμιο πόλεμο βρισκόταν στην κορυφή των γαλλικών εταιριών. Μια άλλη εταιρία που είχε δημιουργηθεί από τον δούκα Albert de Dion (Ντιόν, 1856-1946) και τον Georges Bouton (Μπουτόν, 1847-1938) κατασκεύαζε παράλληλα με τα βενζινοκίνητα οχήματα, ατμομηχανές και βαρέα οχήματα μεταφοράς και έργων υποδομής. Η εταιρία Dion-Bouton έφτασε στην αλλαγή του αιώνα να απασχολεί περί τους 15.000 εργαζόμενους και ήταν εκείνη την εποχή ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων στον κόσμο. Στην πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα είχε διαθέσει αυτή η εταιρία περί τους 200.000 κινητήρες.
Ο δούκας Ντιόν δεν είχε δραστηριοποιηθεί μόνο ως βιομήχανος αλλά, με τις κοινωνικές και πολιτικές του διασυνδέσεις, επίσης ως οργανωτής και προπαγανδιστής ομίλων φίλων του αυτοκινήτου, οργανωτής αγώνων ταχύτητας και δεξιότητας, ομαδικών εκδρομών φυσιολατρικού και ιστορικού προσανατολισμού κ.ά. Στην Ευρώπη επαναλήφθηκε το κύμα ενθουσιασμού για το νέο μεταφορικό μέσον που είχε προηγηθεί με το ποδήλατο.
Η εταιρία Peugeot (Πεζώ) ξεκίνησε με το εργοστάσιό της στη Βουργουνδία ως κατασκευάστρια ποδηλάτων και ατμοκίνητων οχημάτων. Στα μέσα της δεκαετίας του 1880 χρησιμοποίησε τον κινητήρα Daimler και παρήγαγε φθηνά αυτοκίνητα και ποδήλατα με κινητήρα. Η εταιρία Renault (Ρενώ) ιδρύθηκε το 1898 και συναρμολογούσε αρχικά αυτοκίνητα, κυρίως ταξί, τα οποία αποτέλεσαν πρότυπο για όλες τις πόλεις της Ευρώπης και Αμερικής, αλλά και των γαλλικών και αγγλικών αποικιών. Μέχρι το έτος 1907 εξελίχθηκε η Ρενώ στο μεγαλύτερο κατασκευαστή αυτοκινήτων στη Γαλλία με ετήσιες πωλήσεις μέχρι 3.000 ταξί.
Στη Γερμανία εμφανίστηκαν στον κλάδο κατασκευής αυτοκινήτων οι εταιρίες Adler (΅Αντλερ) και Opel (Όπελ), οι οποίες εισήγαγαν κινητήρες από την Dion-Bouton και αρχικά κατασκεύαζαν ποδήλατα. Το έτος 1902 κατασκεύασε η γερμανική εταιρία Bosch (Μπος) ένα μαγνητικό σύστημα σπινθηρισμού υψηλής τάσης για πυροδότηση του καυσίμου στον κύλινδρο των βενζινοκινητήρων. Αυτό το σύστημα υιοθετήθηκε σύντομα από όλους τους κατασκευαστές αυτοκινήτων και μέχρι το έτος 1914 είχαν πουληθεί περίπου 2 εκατομμύρια συστήματα σπινθηρισμού.
Το έτος 1900 σχεδίασε και κατασκεύασε ο Μάιμπαχ για τον Αυστριακό βιομήχανο Emil Jelikek (Γέλινεκ) ένα αγωνιστικό όχημα, με το οποίο ο βιομήχανος θα έπαιρνε μέρος σε αγώνες στη Νίκαια της Γαλλίας. Το αυτοκίνητο αυτό με ισχύ 35 PS και πολλούς τεχνικούς νεωτερισμούς πήρε το όνομα της κόρης του Γέλινεκ,Mercedes (Μερτσέντες). Η επιτυχία αυτού του οχήματος στους αγώνες οδήγησε σε πολλές παραγγελίες και ήδη το 1901 κυκλοφόρησε η εταιρία το πρώτο αυτοκίνητο για ευρεία χρήση με το όνομα Mercedes. Αμέσως το επόμενο έτος κυκλοφόρησε ένα νέο αυτοκίνητο με ισχύ 40 PS και έκτοτε ειδικεύεται αυτή η εταιρία στις κατασκευές οχημάτων ανώτερου επιπέδου - παρεμπιπτόντως βγήκε δε κι από τις οικονομικές δυσκολίες, στις οποίες είχε περιέλθει. Το όνομα Mercedes αποτέλεσε έκτοτε σημαντικό εμπορικό όνομα στην παγκόσμια αγορά αυτοκινήτου. Το έτος 1924 ενώθηκαν οι εταιρίες του Daimler και του Benz, οι οποίοι σημειωτέον δεν φαίνεται να είχαν συναντηθεί ποτέ και δημιουργήθηκε έτσι η γνωστή εταιρία Daimler-Benz που μετονομάστηκε το 1998 σε Daimler-Chrysler. Παράλληλα υπάρχει ακόμα η εμπορική ονομασία Mercedes-Benz.

https://www.bmwfans.gr/forum/images/.../02/6024-1.jpg

Η αυτοκινητοβιομηχανία εξελίχθηκε από τις αρχές του 20ου αιώνα σε κλάδο με τεράστια σημασία για τις εθνικές οικονομίες. Στον ευρωπαϊκό χώρο επικρατούσαν στους κινητήρες οι Γερμανοί κατασκευαστές, ενώ στα αμαξώματα πρωτοστατούσαν οι Γάλλοι.. Αυτή η γαλλική πρωτοπορία υποχώρησε σταδιακά, αν και η παραγωγή αυξήθηκε, από 40.000 οχήματα το 1907 σε 125.000 το 1913, ενώ οι Βρετανοί είχαν αντίστοιχα 63.500 και 250.000 οχήματα. Στην παγκόσμια κορυφή βρίσκονταν οι αμερικάνικες εταιρίες, από περίπου 140.000 το 1907 σε 1.260.000 οχήματα το 1913.
Στην Ελλάδα είχαν χορηγηθεί μέχρι το έτος 1928 περίπου 23.000 άδειες οδηγήσεως μηχανοκίνητων οχημάτων. Στην Αθήνα υπήρχαν 8.900 οδηγοί, από τους οποίους 83 γυναίκες. Το ίδιο έτος κυκλοφορούσαν στη χώρα μας - όλα εισηγμένα βεβαίως - περί τα 3.000 ήταν ταξί και αγοραία, περίπου 1.100 φορτηγά, 1.000 λεωφορεία, κάπου 150 μοτοσικλέτες και 1.300 ΙΧ.

https://www.bmwfans.gr/forum/images/.../02/6033-1.jpghttps://www.bmwfans.gr/forum/images/...02/6035a-1.jpg


Παράλληλα με τα αυτοκίνητα βενζινοκινητήρα κατασκευάζονταν μέχρι την αλλαγή του αιώνα και μερικά μοντέλα ατμοκινούμενων οχημάτων, αλλά και ηλεκτροκίνητα. Τα πρώτα είχαν ακόμα τα αρχικά προβλήματα μεγάλου βάρους, θορύβου και καπνιάς, τα δεύτερα το πρόβλημα των μπαταριών. Γι' αυτό τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, τα οποία προωθούσαν κυρίως οι εταιρίες προϊόντων ηλεκτρισμού Edison, Siemens κ.ά. αξιοποιήθηκαν για μεταφορές στην πόλη και μέσα σε εργοστάσια. Με τη συνεχή βελτίωση των βενζινοκινητήρων εξαφανίστηκαν όμως οριστικά τα ατμοκίνητα και μειώθηκαν σημαντικά τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα. Στις ΗΠΑ τέθηκαν στα χρόνια μέχρι την αρχή του α' παγκόσμιου πολέμου οι βάσεις για τη μαζική διάδοση του αυτοκινήτου που επακολούθησε κατά την εποχή του μεσοπολέμου. Στην αλλαγή προς τον 20ο αιώνα από τα οχήματα που κυκλοφορούσαν στην Αμερική ακόμα περίπου το 40% ήταν ατμοκίνητα, το 38% ηλεκτροκίνητα και μόνο το 22% βενζινοκίνητα. Διάφοροι μηχανικοί κατασκεύαζαν αυτοκίνητα δικής τους επινοήσεως, χρησιμοποιώντας κινητήρες και άλλα εξαρτήματα από λίγες μεγάλες εταιρίες. Αμέσως μετά το 1900 υπήρχαν στις ΗΠΑ αρκετές εκατοντάδες συναρμολογητές, οι οποίοι υλοποιούσαν μια εντυπωσιακή ποικιλία ιδεών.
Με την αύξηση της ζήτησης για τα καλύτερα από αυτά τα αυτοκίνητα άρχισαν οι ομαδοποιήσεις και συνενώσεις κατασκευαστών, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στα προβλήματα της παραγωγής. Έτσι δημιουργήθηκαν σύντομα κέντρα αυτοκινητοβιομηχανίας, όχι στις μεγάλες πόλεις της Ανατολής, αλλά στις εκτεταμένες αγροτικές περιοχές των πολιτειών Michigan και Illinois. Αυτό οφείλεται, αφενός στο γεγονός ότι στις πόλεις είχε δημιουργηθεί μέτωπο πολιτών ενάντια στα αυτοκίνητα τα οποία, εκτός από τη ρύπανση και τους θορύβους, προκαλούσαν και πολλά ατυχήματα λόγω της απουσίας κανόνων κυκλοφορίας, σημάτων τροχαίας, αδειών οδήγησης κλπ. Οι εφημερίδες της εποχής σιγοντάριζαν την αντιπάθεια των αστών για το νέο μεταφορικό μέσο και περιέγραφαν με εξαντλητικές λεπτομέρειες κάθε ατύχημα που συνέβαινε, ιδίως όταν υπήρχαν νεκροί. Κάτι ανάλογο συμβαίνει στις αρχές του 21ου αιώνα με το Internet, όπου πολλά τεχνοφοβικά μέσα ενημέρωσης αναφέρονται σ' αυτό, μόνο όταν προκύψει κάποια ιστορία με τραπεζικές απάτες, υποτιθέμενους σατανιστές, κ.ά. Πέρα από αυτά, οι αγροτικοί πληθυσμοί έδειχναν μεγαλύτερη κινητικότητα από τους αστούς και είχαν ανάγκη να καλύψουν μεγάλες αποστάσεις στις απέραντες αγροτικές εκτάσεις του Middle West. Βέβαια, αυτοκινητόδρομοι με τη σημερινή έννοια δεν υπήρχαν και μετά από βροχές οι συνήθεις αμαξόδρομοι ήταν εξ ίσου αδιάβατοι για οχήματα και πεζούς. Με αυτή την έννοια, το αυτοκίνητο αποτελούσε μια βελτιωμένη για εκείνη την εποχή αλλά περιπετειώδη και συχνά επικίνδυνη έκδοση της αλογοάμαξας.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες έλαμψε του άστρο του Henry Ford (Φορντ, 1863-1947), ο οποίος στα μέσα της δεκαετίας του 1890 ήταν ένας από τους πολλούς κατασκευαστές αυτοκινήτων. Το 1906 άρχισε το εργοστάσιο του Φορντ να παράγει λίγα μοντέλα σε μεγάλους αριθμούς. Η μεγάλη επιτυχία του οφείλεται στην τυποποίηση των εξαρτημάτων που καθιέρωσε, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά το κόστος παραγωγής.

https://www.bmwfans.gr/forum/images/.../02/6034-1.jpg


Το έτος 1906 έχει και κάποιο άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό που ευνόησε τη διάδοση των αυτοκινήτων: Ήταν η χρονιά του μεγάλου σεισμού στο Σαν Φρανσίσκο κι εκεί φάνηκε η τεράστια σημασία μιας «μηχανικής άμαξας», όταν τα άλογα είχαν σκοτωθεί ή τραυματιστεί μαζί με πάρα πολλούς ανθρώπους ή, ακόμα, πολλά είχαν διαφύγει τρομαγμένα από τους περίεργους προσεισμικούς θορύβους. Οι Αμερικάνοι άρχισαν να αντιλαμβάνονται, με κατάλληλη προβολή από τις εφημερίδες της εποχής, ότι το αυτοκίνητο ήταν, πέρα από μέσο ψυχαγωγίας και ένα σημαντικό εργαλείο δουλειάς.
Όταν το έτος 1908 άρχισε η εταιρία Ford να κατασκευάζει μόνο έναν τύπο, το Model T, η τυποποίηση και ορθολογικοποίηση της παραγωγής έφτασε σε πολύ υψηλό επίπεδο, με αποτέλεσμα να μειωθούν ακόμα περισσότερο το κόστος παραγωγής και η τιμή των αυτοκινήτων. Το μοντέλο αυτό ήταν από τα καλύτερα αυτοκίνητα εκείνης της εποχής και διέθετε κυβισμό 3.000 cm3 με ισχύ 24 PS.
Με τα σημαντικά κέρδη από τις πωλήσεις του Model T άνοιξε ο Φορντ το έτος 1910 τη μονάδα παραγωγής Highland Park στο Detroit, η οποία αποτέλεσε το πρότυποορθολογικής και τυποποιημένης παραγωγής για πολλές δεκαετίες του 20ου αιώνα. Σε συνεργασία με εταιρίες εργαλειομηχανών κατασκευάστηκαν ειδικές μηχανές, οι οποίες εκτελούσαν ένα μοναδικό βήμα παραγωγής, αλλά αυτό με πολύ μεγάλη ακρίβεια, υψηλή ποιότητα προϊόντος και ταχύτητα διεκπεραίωσης. Με ειδικά όργανα μετρήσεως που αναπτύχθηκαν για κάθε εφαρμογή επί τούτου, ελέγχονταν όλα τα εξαρτήματα ως προς την τήρηση των προδιαγραφών και, αν αυτό δεν συνέβαινε, απορρίπτονταν αυτά τα εξαρτήματα, χωρίς καμία δυνατότητα επιδιόρθωσης ή συμπληρωματικής εργασίας.
Με αυτό τον τρόπο κατάφερε η εταιρία Ford να μειώσει μέσα σε 8 χρόνια, από το 1908 μέχρι το 1916, την τιμή του αυτοκινήτου από 850 σε 360 δολάρια, αυξάνοντας την παραγωγή από 6.000 σε 577.000 αυτοκίνητα. Μέχρι το 1940 είχε κατασκευάσει η εταιρία σχεδόν 28 εκατομμύρια αυτοκίνητα. Η βιομηχανία έπαιρνε πλέον νέες διαστάσεις και μορφές και οι ΗΠΑ κατέκτησαν την πρώτη θέση, την οποία διατηρούν και στις αρχές του 21ου αιώνα.
Στην εικόνα που ακολουθεί φαίνονται σε ανάπτυξη όλα τα εξαρτήματα που συναποτελούν ένα σύγχρονο επιβατικό όχημα. Είναι αυτονόητο ότι η παραγωγή έχει ξεφύγει από την αρχική μορφή, όπου ένα εργοστάσιο παράγει όλα τα εξαρτήματα και συναρμολογεί το τελικό αμάξι. Τώρα παράγει ένας μεγάλος αριθμός εξιδικευμένων μονάδων τα κάθε είδους εξαρτήματα, τα οποία συναρμολογούνται στις γραμμές τελικής παραγωγής.

https://www.bmwfans.gr/forum/images/.../02/6380-1.jpg

πηγή: Στ.Γ.Φραγκόπουλους