TOMIS
28-06-10, 15:57
Ο 28χρονος Κ. Δασκαλάκης έλυσε τον γρίφο του νομπελίστα Τζον Νας (Beautiful Mind)
«Πληροφορική δεν είναι μόνο ο προγραμματισμός ή το Εxcel, όπως ο περισσότερος κόσμος πιστεύει. Πίσω από αυτά κρύβεται ένα πολύπλοκο αλλά ταυτόχρονα συναρπαστικό σύστημα, οι δυνατότητες του οποίου είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες. Αυτό λοιπόν καλούμαστε οι επιστήμονες να κάνουμε, να ρίξουμε φως στις... σκοτεινές πλευρές της πληροφορικής».
Είναι μόλις 28 ετών κι όμως το βιογραφικό του είναι πλούσιο σε επαγγελματική και ακαδημαϊκή εμπειρία. Απόφοιτος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με βαθμό 9,98 στα 10, με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης θεωρείται ένα από τα πιο λαμπρά μυαλά διεθνώς. Μάλιστα σε περίπου έναν μήνα θα μπει στις αίθουσες του Πανεπιστημίου ΜΙΤ της Βοστώνης για να διδάξει. Πριν από μερικές εβδομάδες ο Κωνσταντίνος κατάφερε να ξεδιαλύνει έναν δύσκολο γρίφο της πληροφορικής, που έμενε άλυτος από το 1950. Το αντικείμενο με το οποίο ασχολείται, όπως παραδέχεται, είναι αρκετά δύσκολο για τον περισσότερο κόσμο. Η διδακτορική του διατριβή μελετά το Θεώρημα του Νας, στη θεωρία των παιγνίων, θεώρημα για το οποίο το 1994 ο Νας κέρδισε το Νόμπελ Οικονομίας.
«Την επιστήμη μου την ενδιαφέρει κυρίως το Ίντερνετ. Πρόκειται για ένα μέσο που χρησιμοποιείται από εκατομμύρια χρήστες και ελέγχεται από διάφορες εταιρείες, οργανισμούς και κράτη. Όλοι όμως έχουν διαφορετικά συμφέροντα, που μερικές φορές επηρεάζουν την ελεύθερη κίνηση της πληροφορίας. Έτσι, αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να σχεδιάσουμε ένα "γερό" Ίντερνετ, όπου η πληροφορία θα ταξιδεύει όσο πιο γρήγορα γίνεται με ασφάλεια, ενώ παράλληλα θα προστατεύεται η ελευθερία του λόγου», λέει στα «ΝΕΑ» ο 28χρονος επιστήμονας.
«Θα χαθώ στην Ελλάδα...»
Στην ερώτηση αν σκοπεύει να αφήσει την ακαδημαϊκή καριέρα στη Βοστώνη για να επιστρέψει στην Ελλάδα, απαντά αρνητικά. «Το αντικείμενό μου είναι τέτοιο που φοβάμαι ότι αν ερχόμουν στην Ελλάδα δεν θα μπορούσα να συνεχίσω τις έρευνές μου. Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες, ενδεχομένως ούτε η απαραίτητη υποστήριξη στο ερευνητικό μου έργο. Φοβάμαι ότι μπορεί να χαθώ στην ελληνική γραφειοκρατία» λέει. Αυτό που του αρέσει ιδιαίτερα στη Βοστώνη είναι ότι είναι ένας τεράστιος ακαδημαϊκός χώρος. «Ο μισός πληθυσμός της πόλης έχει σχέση με τον πανεπιστημιακό κόσμο». Αν και η επιστροφή στην Ελλάδα δεν είναι στα άμεσα σχέδιά του, όπως τονίζει, «θέλω να δώσω πίσω στην Ελλάδα, γιατί κι αυτή μου έδωσε τις βάσεις για να φτάσω ώς εδώ. Έρχομαι στην Ελλάδα δύο φορές το χρόνο για περίπου δύο μήνες. Σίγουρα στην καθημερινότητά μου υπάρχουν στιγμές που μου λείπει η οικογένειά μου και το σπιτικό φαγητό».
50 χρόνια έψαχναν τη λύση
ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΜΕΡΙΚΕΣ εβδομάδες, ο 28χρονος Κωνσταντίνος Δασκαλάκης τράβηξε τα βλέμματα της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας- και όχι μόνο- πάνω του καθώς βραβεύθηκε από τον διεθνή οργανισμό ΑCΜ (Αssociation for Computing Μachinery), την Ένωση δηλαδή όλων όσων ασχολούνται με την πληροφορική, η οποία δίνει ένα βραβείο για την καλύτερη διδακτορική διατριβή κάθε χρόνο. Αφετηρία ήταν ο γρίφος που παρέμενε άλυτος από την εποχή που ο Τζον Νας διατύπωσε το θεώρημα για τη θεωρία των παιγνίων. Ο Αμερικανός επιστήμονας τη δεκαετία του ΄50 έφτιαξε ένα απλοποιημένο σύστημα των σχέσεων και των ενεργειών κάποιων ανθρώπων που βρίσκονταν σε καταστάσεις με διαφορετικά συμφέροντα, όπως το να είναι αντίπαλοι σε ένα παιχνίδι. «Κι έδειξε ότι σε κάθε αγορά, ακόμη κι όταν υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα, υπάρχει τρόπος να βρεθεί η ισορροπία». Μετά τη διατύπωση της θεωρίας του Νας- η οποία δεν βρίσκει εφαρμογή μόνο στα παιχνίδια αλλά και στην αγορά ή το Ίντερνετ- ξεκίνησαν πολλοί επιστήμονες να ψάχνουν με ποιον τρόπο μπορεί κανείς να προβλέψει την ισορροπία Νας, όπως για παράδειγμα τι θα γίνει στην αγορά ή το να προβλέψει κανείς ποιος θα κερδίσει στο σκάκι ή ποια στρατηγική είναι καλύτερη στο πόκερ. Όπως επισημαίνει ο Κωνσταντίνος, πέρασαν πέντε δεκαετίες χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Υπολογιστικά αδύνατο...
Έναν χρόνο χρειάστηκε ο νεαρός επιστήμονας με τους καθηγητές του, Χρίστο Παπαδημητρίου από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ και τον καθηγητή Πολ Γκόλντμπεργκ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, μέχρι τελικά να βρουν τη λύση στον γρίφο. Όπως λέει ο 28χρονος, οι μέχρι τότε προσπάθειες ουσιαστικά στρέφονταν προς λάθος κατεύθυνση. Η έρευνά τους έδειξε ότι η ισορροπία αυτή, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι υπολογιστικά αδύνατη. «Ουσιαστικά αποδείξαμε ότι δεν υπάρχει τρόπος για να προβλεφθεί η ισορροπία. Μπορεί να χρειάστηκε έναν χρόνο να δουλέψουμε σκληρά, ωστόσο το ερώτημα αυτό μας βασάνιζε περισσότερο καιρό. Είναι πάντως μεγάλη τιμή για έναν νέο επιστήμονα να βραβεύεται από τον διεθνή αυτό οργανισμό. Ανάμεσα σε χιλιάδες διατριβές από τα πανεπιστήμια του κόσμου, επιλέχθηκε η δική μου».
ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ
Ο γρίφος του Τζον Νας είναι γνωστός και σαν το δίλημμα του φυλακισμένου.
Το δίλλημα του φυλακισμένου έχεις το εξής περιεχόμενο:
Έχεις συλληφθεί μαζί με κάποιους φίλους σου για ένα έγκλημα. Η αστυνομία σου προσφέρει μια συμφωνία. Εάν αποφασίσεις να καρφώσεις τους φίλους σου, και αυτοί δεν σε καρφώσουν, θα ελευθερωθείς αλλά αυτοί θα φάνε δέκα χρόνια φυλακή. Εάν καρφώσετε ο ένας τον άλλον, τότε και οι δύο θα περάσετε πέντε χρόνια στην φυλακή. Εάν και οι δύο μείνετε σιωπηλοί τότε θα περάσετε μόνο έξι μήνες στην φυλακή.
Η κοινή λογική σχετικά με αυτό το πρόβλημα μας λέει ότι σε κάθε περίπτωση είναι καλύτερα να καρφώσεις, αφού με αυτή την προοπτική αποφεύγεις τα δέκα χρόνια στην φυλακή (η χειρότερη υπόθεση), ενώ παράλληλα δίνεις και στον εαυτό σου μία ευκαιρία για να ελευθερωθείς (η καλύτερη εκδοχή). Οπότε σαν συμπέρασμα είναι καλύτερα να τους καρφώσεις.
Παρόλα αυτά όμως, οι επιπλοκές σε αυτό το πρόβλημα αρχίζουν όταν η πιθανότητα να επαληθευτεί αυτό το σενάριο πολλές φορές εμφανίζεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μία μακροχρόνια στρατηγική του να μείνεις σιωπηλός μπορεί να θεωρηθεί ως η καλύτερη, καθώς σου εξασφαλίζει ότι κατά μέσο όρο και οι δύο κάνετε την μικρότερη δυνατή ποινή κάθε φορά που θα συλλαμβάνεστε (κάτι που είναι σίγουρα ο λόγος για τον οποίον οι εγκληματίες έχουν τόσο κακή άποψη για τα «καρφιά»)
«Πληροφορική δεν είναι μόνο ο προγραμματισμός ή το Εxcel, όπως ο περισσότερος κόσμος πιστεύει. Πίσω από αυτά κρύβεται ένα πολύπλοκο αλλά ταυτόχρονα συναρπαστικό σύστημα, οι δυνατότητες του οποίου είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες. Αυτό λοιπόν καλούμαστε οι επιστήμονες να κάνουμε, να ρίξουμε φως στις... σκοτεινές πλευρές της πληροφορικής».
Είναι μόλις 28 ετών κι όμως το βιογραφικό του είναι πλούσιο σε επαγγελματική και ακαδημαϊκή εμπειρία. Απόφοιτος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με βαθμό 9,98 στα 10, με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης θεωρείται ένα από τα πιο λαμπρά μυαλά διεθνώς. Μάλιστα σε περίπου έναν μήνα θα μπει στις αίθουσες του Πανεπιστημίου ΜΙΤ της Βοστώνης για να διδάξει. Πριν από μερικές εβδομάδες ο Κωνσταντίνος κατάφερε να ξεδιαλύνει έναν δύσκολο γρίφο της πληροφορικής, που έμενε άλυτος από το 1950. Το αντικείμενο με το οποίο ασχολείται, όπως παραδέχεται, είναι αρκετά δύσκολο για τον περισσότερο κόσμο. Η διδακτορική του διατριβή μελετά το Θεώρημα του Νας, στη θεωρία των παιγνίων, θεώρημα για το οποίο το 1994 ο Νας κέρδισε το Νόμπελ Οικονομίας.
«Την επιστήμη μου την ενδιαφέρει κυρίως το Ίντερνετ. Πρόκειται για ένα μέσο που χρησιμοποιείται από εκατομμύρια χρήστες και ελέγχεται από διάφορες εταιρείες, οργανισμούς και κράτη. Όλοι όμως έχουν διαφορετικά συμφέροντα, που μερικές φορές επηρεάζουν την ελεύθερη κίνηση της πληροφορίας. Έτσι, αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να σχεδιάσουμε ένα "γερό" Ίντερνετ, όπου η πληροφορία θα ταξιδεύει όσο πιο γρήγορα γίνεται με ασφάλεια, ενώ παράλληλα θα προστατεύεται η ελευθερία του λόγου», λέει στα «ΝΕΑ» ο 28χρονος επιστήμονας.
«Θα χαθώ στην Ελλάδα...»
Στην ερώτηση αν σκοπεύει να αφήσει την ακαδημαϊκή καριέρα στη Βοστώνη για να επιστρέψει στην Ελλάδα, απαντά αρνητικά. «Το αντικείμενό μου είναι τέτοιο που φοβάμαι ότι αν ερχόμουν στην Ελλάδα δεν θα μπορούσα να συνεχίσω τις έρευνές μου. Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες, ενδεχομένως ούτε η απαραίτητη υποστήριξη στο ερευνητικό μου έργο. Φοβάμαι ότι μπορεί να χαθώ στην ελληνική γραφειοκρατία» λέει. Αυτό που του αρέσει ιδιαίτερα στη Βοστώνη είναι ότι είναι ένας τεράστιος ακαδημαϊκός χώρος. «Ο μισός πληθυσμός της πόλης έχει σχέση με τον πανεπιστημιακό κόσμο». Αν και η επιστροφή στην Ελλάδα δεν είναι στα άμεσα σχέδιά του, όπως τονίζει, «θέλω να δώσω πίσω στην Ελλάδα, γιατί κι αυτή μου έδωσε τις βάσεις για να φτάσω ώς εδώ. Έρχομαι στην Ελλάδα δύο φορές το χρόνο για περίπου δύο μήνες. Σίγουρα στην καθημερινότητά μου υπάρχουν στιγμές που μου λείπει η οικογένειά μου και το σπιτικό φαγητό».
50 χρόνια έψαχναν τη λύση
ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΜΕΡΙΚΕΣ εβδομάδες, ο 28χρονος Κωνσταντίνος Δασκαλάκης τράβηξε τα βλέμματα της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας- και όχι μόνο- πάνω του καθώς βραβεύθηκε από τον διεθνή οργανισμό ΑCΜ (Αssociation for Computing Μachinery), την Ένωση δηλαδή όλων όσων ασχολούνται με την πληροφορική, η οποία δίνει ένα βραβείο για την καλύτερη διδακτορική διατριβή κάθε χρόνο. Αφετηρία ήταν ο γρίφος που παρέμενε άλυτος από την εποχή που ο Τζον Νας διατύπωσε το θεώρημα για τη θεωρία των παιγνίων. Ο Αμερικανός επιστήμονας τη δεκαετία του ΄50 έφτιαξε ένα απλοποιημένο σύστημα των σχέσεων και των ενεργειών κάποιων ανθρώπων που βρίσκονταν σε καταστάσεις με διαφορετικά συμφέροντα, όπως το να είναι αντίπαλοι σε ένα παιχνίδι. «Κι έδειξε ότι σε κάθε αγορά, ακόμη κι όταν υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα, υπάρχει τρόπος να βρεθεί η ισορροπία». Μετά τη διατύπωση της θεωρίας του Νας- η οποία δεν βρίσκει εφαρμογή μόνο στα παιχνίδια αλλά και στην αγορά ή το Ίντερνετ- ξεκίνησαν πολλοί επιστήμονες να ψάχνουν με ποιον τρόπο μπορεί κανείς να προβλέψει την ισορροπία Νας, όπως για παράδειγμα τι θα γίνει στην αγορά ή το να προβλέψει κανείς ποιος θα κερδίσει στο σκάκι ή ποια στρατηγική είναι καλύτερη στο πόκερ. Όπως επισημαίνει ο Κωνσταντίνος, πέρασαν πέντε δεκαετίες χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Υπολογιστικά αδύνατο...
Έναν χρόνο χρειάστηκε ο νεαρός επιστήμονας με τους καθηγητές του, Χρίστο Παπαδημητρίου από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ και τον καθηγητή Πολ Γκόλντμπεργκ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, μέχρι τελικά να βρουν τη λύση στον γρίφο. Όπως λέει ο 28χρονος, οι μέχρι τότε προσπάθειες ουσιαστικά στρέφονταν προς λάθος κατεύθυνση. Η έρευνά τους έδειξε ότι η ισορροπία αυτή, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι υπολογιστικά αδύνατη. «Ουσιαστικά αποδείξαμε ότι δεν υπάρχει τρόπος για να προβλεφθεί η ισορροπία. Μπορεί να χρειάστηκε έναν χρόνο να δουλέψουμε σκληρά, ωστόσο το ερώτημα αυτό μας βασάνιζε περισσότερο καιρό. Είναι πάντως μεγάλη τιμή για έναν νέο επιστήμονα να βραβεύεται από τον διεθνή αυτό οργανισμό. Ανάμεσα σε χιλιάδες διατριβές από τα πανεπιστήμια του κόσμου, επιλέχθηκε η δική μου».
ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ
Ο γρίφος του Τζον Νας είναι γνωστός και σαν το δίλημμα του φυλακισμένου.
Το δίλλημα του φυλακισμένου έχεις το εξής περιεχόμενο:
Έχεις συλληφθεί μαζί με κάποιους φίλους σου για ένα έγκλημα. Η αστυνομία σου προσφέρει μια συμφωνία. Εάν αποφασίσεις να καρφώσεις τους φίλους σου, και αυτοί δεν σε καρφώσουν, θα ελευθερωθείς αλλά αυτοί θα φάνε δέκα χρόνια φυλακή. Εάν καρφώσετε ο ένας τον άλλον, τότε και οι δύο θα περάσετε πέντε χρόνια στην φυλακή. Εάν και οι δύο μείνετε σιωπηλοί τότε θα περάσετε μόνο έξι μήνες στην φυλακή.
Η κοινή λογική σχετικά με αυτό το πρόβλημα μας λέει ότι σε κάθε περίπτωση είναι καλύτερα να καρφώσεις, αφού με αυτή την προοπτική αποφεύγεις τα δέκα χρόνια στην φυλακή (η χειρότερη υπόθεση), ενώ παράλληλα δίνεις και στον εαυτό σου μία ευκαιρία για να ελευθερωθείς (η καλύτερη εκδοχή). Οπότε σαν συμπέρασμα είναι καλύτερα να τους καρφώσεις.
Παρόλα αυτά όμως, οι επιπλοκές σε αυτό το πρόβλημα αρχίζουν όταν η πιθανότητα να επαληθευτεί αυτό το σενάριο πολλές φορές εμφανίζεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μία μακροχρόνια στρατηγική του να μείνεις σιωπηλός μπορεί να θεωρηθεί ως η καλύτερη, καθώς σου εξασφαλίζει ότι κατά μέσο όρο και οι δύο κάνετε την μικρότερη δυνατή ποινή κάθε φορά που θα συλλαμβάνεστε (κάτι που είναι σίγουρα ο λόγος για τον οποίον οι εγκληματίες έχουν τόσο κακή άποψη για τα «καρφιά»)