Οι «Κλέονες» στρώνουν το δρόμο στους… «Ναιναίκους»!
Η προηγούμενη ανάρτησή μου (Μισές αλήθειες και Ολόκληρα ψέματα για την κρίση στην Κύπρο) προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και σχόλια.
Θα ήθελα να απαντήσω σε κάποιες από τις πιο σημαντικές αντιρρήσεις.
* Πρώτα-πρώτα να τονίσω το αυτονόητο: έγραψα το κομμάτι εκείνο πριν ολοκληρωθεί το δράμα της Κύπρου. Τώρα που ολοκληρώθηκε, η εικόνα είναι πολύ πιο σαφής: Τους έδιναν πολύ καλύτερη λύση. Την απέρριψαν κατηγορηματικά. Κι αναγκάστηκαν να δεχθούν πολύ χειρότερη λύση:
–Τους πρότειναν καθόλου κούρεμα για καταθέσεις ως τις 100 χιλιάδες και «μέτριο κούρεμα», 15,5%, για πάνω από τις 100 χιλιάδες.
–Δεν το δέχθηκαν κι αντιπρότειναν μικρό κούρεμα (6%) ως τις 100 χιλιάδες και λίγο μεγαλύτερο (9,5%) πάνω από τις 100 χιλιάδες.
– Τελικά αυτό πέρασε στο πρώτο Eurogoup, αλλά όταν πήγαν στην Κύπρο το απέρριψαν κι αυτό «μετά πολλών επαίνων»!
Μετά από μια βδομάδα περίπου, και υπό την άμεση απειλή «άτακτης χρεοκοπίας» πλέον, συμφωνήθηκε να μην υπάρξει κούρεμα ως τις 100 χιλιάδες (πράγμα που τους το έδιναν από την αρχή), αλλά από κει και πάνω το κούρεμα θα φθάσει στο 40%, δηλαδή πολύ πιο πάνω απΆ ό,τι τους είχαν επιβάλλει αρχικά…
Αν αυτό δεν είναι πλήρες πολιτικό ναυάγιο – πλήρης αποτυχία διαπραγματευτικής πολιτικής – τι ακριβώς είναι;
Μπορεί να λέμε διάφορα για την «τιμωρητική» και «ανάλγητη στάση» των Γερμανών. Αλλά τώρα τους έμαθαν; Το πώς είχαν φερθεί στην Ελλάδα τόσα χρόνια δεν το είχαν δει;
Όμως, εδώ έγινε χοντρό λάθος έγινε από τη δική μας πλευρά. Οι άλλοι κάνουν τη δουλειά τους…
Κι ύστερα οι «κακοί», προσέφεραν αρχικά πολύ καλύτερη λύση για όλους: και για τους «μικρούς» και για τους «μεγάλους» καταθέτες.
–Αν ήθελαν να σώσουν τους «μικρούς» (κάτω από 100 χιλιάδες), γιατί δεν πήραν την αρχική πρόταση με πολύ μικρότερη επιβάρυνση στους μεγάλους (μόλις 15,5%).
–Κι αν πάλι ήθελαν να σώσουν τους «μεγάλους», γιατί απέρριψαν το κούρεμα 15,5% και πήραν το υπερδιπλάσιο κούρεμα 30-40%;
Όποιος δεν βλέπει ότι τα έκαναν μούσκεμα, δεν βλέπει τίποτε…
Αδέλφια μας οι Κύπριοι, χωρίς αμφιβολία! «Σάρξ εκ της σαρκός μας»…
Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως όταν κάνουν τέτοια κολοσσιαία λάθη δεν θα τους τα λέμε. Εδώ τα «χώνουμε» στην εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση. Και πολύ πιο χοντρά μάλιστα…
* Να σας πω, κατά τη γνώμη μου και που την πάτησαν:
Μετά την πρώτη απόφαση του Eurogroup, ολόκληρη η Κύπρος ήταν ανάστατη, «στο πόδι» κυριολεκτικά. Γιατί; Για τρείς λόγους:
–Πρώτον, διότι όλος ο πληθυσμός έπαθε σοκ με το κούρεμα των μικρών καταθέσεων κυρίως, κάτω από 100 χιλιάδες.
–Δεύτερον, διότι μεγάλο μέρος της τοπικής ελίτ, είναι επαγγελματικά συνδεδεμένοι με τους μεγάλους εξωχώριους καταθέτες – είναι δικηγόροι ή λογιστές η επενδυτικοί σύμβουλοι, όλων αυτών που επρόκειτο να κουρευτούν έστω και με 10-15%. Και ήξεραν ότι έτσι θα έχαναν την «πελατεία» τους.
–Τρίτον, διότι (ενώ το ήξεραν ότι «ψήνεται» κούρεμα εδώ και μήνες) αιφνιδιάστηκαν όλοι!
Δύο διαφορετικά τμήματα της κοινωνίας, και για εντελώς διαφορετικούς λόγους στράφηκαν εναντίον εκείνης της συμφωνίας. Οι μεν γιατί έθιγε τους μικρούς, οι δε γιατί έθιγε τους μεγάλους.
Αν από την αρχή είχαν προστατευθεί οι μικροί, όπως προβλέπει και η εγγύηση της ευρωζώνης, η συνολική ζημιά θα ήταν πολύ μικρότερη.
Κι αν δεν είχαν «αιφνιδιαστεί» για κάτι ευρέως γνωστό από καιρό, θα είχαν ελαχιστοποιήσει τις απώλειες. Τώρα με τους χειρισμούς τους «κατάφεραν» να … μεγιστοποιήσουν τη ζημιά τους!
* Είναι αλήθεια βέβαια, αυτό που παρατήρησε κάποιος: ότι οι Ευρωπαίοι ήξεραν από χρόνια πως η Κύπρος είναι «τραπεζικός παράδεισος». Πολύ πριν τη βάλουν στην ευρωζώνη. Δεν το έμαθαν τώρα…
Αλλά είναι επίσης αλήθεια, πως όταν μπήκε η Κύπρος στο ευρώ, το 2007, το ευρωσύστημα ήταν ανάπηρο και δεν είχε δοκιμαστεί ακόμα από συστημική κρίση. Τώρα, παραμένει ακόμα ανάπηρο, αλλά στο μεταξύ έχει αναπτύξει μηχανισμούς που αντί να διαχειρίζονται την κρίση αντίθετα την… μεγιστοποιούν! Και καταδεικνύουν ακόμα περισσότερο την αναπηρία του: δεν μπορεί να παράγει χρήμα για να καλύψει τέτοια περιστατικά τοπικών συστημικών κρίσεων. Με αποτέλεσμα να καταφεύγει σε δανεισμό μεταξύ των μελών του και να δημιουργεί άνισες σχέσεις ανάμεσα σε αυτούς που δανείζουν από τη μία (και βάζουν όρους) κι εκείνους που δανείζονται από την άλλη και (πιέζονται να αποδεχθούν δυσμενείς όρους).
Αυτή η αναπηρία του ευρωσυστήματος δεν είχε φανεί το 2007. Αλλά είχε φανεί τον Ιούνιο του 2012, όταν η Κύπρος βγήκε από τις αγορές. Κι από τότε δεν έκανε τίποτε, δεν προετοιμάστηκε και τελικώς… «αιφνιδιάστηκε» για εκείνο που πολύ καλά ήξερε εδώ και πολλούς μήνες!
Εν τάξει, να τα «χώνουμε» στους Ευρωπαίους όσο θέλετε.
Αλλά μη το παίζουμε και ως… αποπλανηθείσα αθώα παιδίσκη!
* Είπαν κάποιοι γιατί οι Γερμανοί χτυπάνε την Κύπρο με την υπερμεγέθη τραπεζικό τομέα, και δεν βλέπουν δίπλα τους το Λουξεμβούργο, που έχει ακόμα πιο υπερμεγέθη τραπεζικό τομέα (κοντά στις 10 φορές το ΑΕΠ του);
Όμως Κύπρος και Λουξεμβούργο είναι εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις:
–Το Λουξεμβούργο προσφέρει κυρίως ασφάλεια στα ρευστά διαθέσιμα που προσελκύει. Τα επιτόκιά του είναι μόλις 0,8%!
–Αντίθετα, η Κύπρος προσέφερε κυρίως υψηλές αποδόσεις! Τα επιτόκιά της ήταν της τάξης 5,5%!
Όποιος προσελκύει κεφάλαια με επιτόκιο 0,8%, όπως το Λουξεμβούργο (όταν ο μέσος πληθωρισμός της ευρωζώνης είναι πάνω από 1%) ουσιαστικά λειτουργεί ως «κουμπαράς», απλώς τα φυλάει.
Αντίθετα, όποιος δίνει αποδόσεις πάνω από 5% είναι υποχρεωμένος να αναζητά, με τη σειρά του, τοποθετήσεις υψηλού ρίσκου κι είναι εκτεθειμένος σε μεγάλους κινδύνους σε μιαν αρνητική οικονομική συγκυρία, ιδιαίτερα όταν διαρκεί πολύ…
Έτσι το μοντέλο της Κύπρου, είχε πρόβλημα δομικό, και δεν έγιναν κατάλληλες κινήσεις για να διασωθεί όταν υπήρχε ακόμα καιρός. Αυτά τα προβλήματα δεν τα έχει το Λουξεμβούργο των πολύ χαμηλών αποδόσεων (που αν συνεχιστούν τα προβλήματα, θα κινδυνεύσει κι αυτό, ασφαλώς…)
* Κάποιος είπε ακόμα ότι – αντίθετα με την Κύπρο – η Ελλάδα «είναι πολύ μεγάλη για να την αφήσουν να χρεοκοπήσει»!
Δηλαδή η Ελλάδα μπορεί να «εκβιάσει» του δανειστές της, γιατί η χρεοκοπία της θα είναι καταστροφική και για εκείνους…
Αλήθεια πώς την φαντάζονται αυτή την «εκβιαστική τακτική»;
–Ότι από μία πλευρά οι δανειστές μας θα λένε: κάντε αυτά που σας είπαμε, γιατί αλλιώς θα σας αφήσουμε να χρεοκοπήσετε..,
–Κι από την άλλη πλευρά, εμείς θα λέμε: χρεοκοπήστε μας, αν τολμάτε, και δείτε μετά να καταστρέφεται και το ευρώ συνολικά!
Έτσι το φαντάζονται; Είναι μακριά νυχτωμένοι…
Αν φτάναμε ως εκεί, δεν θα υπήρχαμε μόνον εμείς και οι δανειστές μας. Θα υπήρχε κι ένας τρίτος, εντελώς ανεξέλεγκτος παράγοντας, οι διεθνείς αγορές που θα πίεζαν τους πάντες στην ευρωζώνη, να ξεμπλέξουν με την «πηγή της κρίσης».
Υπό αυτές τις συνθήκες το αποτέλεσμα γίνεται χαοτικό, και οι αποφάσεις μη ορθολογικές: υπό το κράτος πανικού θα αποφάσιζαν να ξεφορτωθούν την πηγή της κρίσης, δηλαδή την Ελλάδα, ακόμα κι αν αυτό τους στοίχιζε περισσότερο αργότερα. Γιατί εκείνο που θα τους φόβιζε είναι ο άμεσος κίνδυνος, όχι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της απόφασής τους…
Άλλωστε, ως τώρα πήραν πολλές αποφάσεις που λίγο αργότερα αποδείχθηκαν καταστροφικές για όλους. Κι όμως τις πήραν…
– Δεύτερον ακόμα κι αν αποδέχονταν τον εκβιασμό της Ελλάδας, θα αναγκάζονταν, σε λίγο, να κάνουν το ίδιο και για την Ιταλία και την Ισπανία, με οκταπλάσιο κόστος! Κι επειδή αυτό θα προεξοφλούνταν από τώρα, δεν θα το σκέφτονταν καν. Θα απέρριπταν την Ελλάδα, μήπως και σωθούν από τα χειρότερα…
–Τρίτον και σημαντικότερο από την πλευρά μας: αν είναι η Ελλάδα να καταστραφεί – και ο κίνδυνος γιΆ αυτό πολύ υψηλός, δεδομένου του μη ορθολογικού χαρακτήρα αντίδρασης των δανειστών της – λίγο ενδιαφέρει, αν στη συνέχεια το «πληρώσουν» και οι υπόλοιποι ευρωπαίοι αυτό! Χρέος μιας εθνικής ηγεσίας είναι να αποτρέψει την καταστροφή της χώρας, όχι να… τιμωρήσει αυτούς που θα την καταστρέψουν.
Σε ένα πόλεμο μπορείς να επιλέξεις «να πουλήσει ακριβά το τομάρι σου», αλλά εκεί δεν έχεις επιλογή. Εδώ όχι μόνον έχεις επιλογή, αλλά κάποιοι σε καλούν να διαλέξεις το χειρότερη! Για την ακρίβεια: την τρισχειρότερη!
Ακόμα κι αν έβγαινε η Ελλάδα από το ευρώ, πάλι θα έπρεπε να αλλάξει – έτσι κι αλλιώς – αυτά που της ζητούσαν να αλλάξει (ένα διεφθαρμένο δημόσιο και ένα μη ανταγωνιστικό ιδιωτικό τομέα). Και θα καλείτο να το κάνει υπό συνθήκες πολύ χειρότερες από εκείνες που της πρότειναν.
Αν είχε βγει η Ελλάδα από το ευρώ, θα αντιμετώπιζε όλα όσα αντιμετωπίζει σήμερα, αλλά κι ακόμα περισσότερα, πολύ χειρότερα, που τα έχει αποφύγει σήμερα: Θα βρισκόταν με βιοτικό επίπεδο 70% χαμηλότερο από το τωρινό (λόγω υποτίμησης και πληθωρισμού), με πολύ μεγάλες ελλείψεις σε τρόφιμα, φάρμακα, καύσιμα, πρώτες ύλες και ανταλλακτικά, αληθινά απομονωμένη διεθνώς και με ελάχιστες δυνατότητες να ανακάμψει στις επόμενες δεκαετίες.
* Και μια που τα λέμε όλα:
Είναι αλήθεια, ότι όλη αυτή η ιστορία με την Κύπρο έβλαψε την ευρωζώνη.
Αποδείχθηκε ότι μια νομισματική ένωση που δεν διαθέτει Κεντρική Τράπεζα με ρόλο «δανειστή εσχάτης ανάγκης», δηλαδή Κεντρική Τράπεζα ικανή να χρησιμοποιεί το «εκδοτικό προνόμιο» (να παράγει χρήμα) σε στιγμές χρεοκοπίας, είναι ανάπηρη! Και υποχρεώνεται να καλύπτει τις ζημίες που προκύπτουν δεξιά- αριστερά με δανεισμό μεταξύ των μελών της. Η ικανότητα των μελών να δανείζουν – και η προθυμία τους να το κάνουν με αποφάσεις των κοινοβουλίων τους – είναι περιορισμένη. Και το όλο σύστημα είναι εξαιρετικά δύσκαμπτο…
Αλλά και εξαιρετικά εύθραυστο: αν κάθε φορά κάποιοι πρέπει να δανείσουν κάποιους άλλους, δημιουργείται μια ανισότητα ανάμεσά στους δανείζοντες και τους δανειζόμενους. Κι αυτό δεν μπορεί να πάει μακριά. Αφού οι πρώτοι θα βάζουν όρους και οι δεύτεροι θα εκβιάζονται να τους αποδεχθούν.
Η Ένωση έτσι, μετά από κάθε κρίση θα βγαίνει πιο τραυματισμένη…
Αυτή είναι η πραγματική πηγή του προβλήματος στην ευρωζώνη. Ότι δεν έχει Κεντρική Τράπεζα που μπορεί να παράγει χρήμα όταν υπάρχει κρίση κι έτσι σε κάθε κρίση τα μέλη της είναι υποχρεωμένα να δανείζονται μεταξύ τους…
Κι αυτό σημαίνει ότι όλα όσα γίνονται τα τελευταία τρία χρόνια, συμβαίνουν διότι η νομισματική ένωση έχει αυτή την δομική αναπηρία. Αν δεν την ξεπεράσει θα εξακολουθήσει να παράγει κρίσεις και προβλήματα.
Σε ένα σύγχρονο κόσμο, όπου ο ρόλος του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι τόσο μεγάλος και τόσο ανεξέλεγκτος, όποιο νομισματικό σύστημα δεν έχει Κεντρική Τράπεζα με εκδοτικό προνόμιο, είναι βάρκα χωρίς καρίνα μέσα σε φουρτουνιασμένη θάλασσα…
Δεν είναι «σχέδιο» κάποιων «κακών» που επιβουλεύονται κάποιους «καλούς». Είναι εγγενής αδυναμία της νομισματικής ένωσης να ισορροπήσει λόγω της αναπηρίας της…
Το πολιτικό ερώτημα είναι πώς προφυλάσσει ο καθένας τη χώρα του, πώς τη θωρακίζει ώστε αν συμβεί το χειρότερο να μην πάθει μεγάλη ζημιά (κι αν αποφευχθεί το χειρότερο, να επωφεληθεί…)
Εκεί βρισκόμαστε σήμερα: προσπαθούμε να θωρακίσουμε την Ελλάδα, μέσα σε μιαν Ένωση ανάπηρη, που αν την εγκαταλείψουμε θα καταστραφούμε, αλλά αν «θωρακιστούμε» επαρκώς, θα αντέξουμε ό,τι κι αν γίνει…
* Και κάτι τελευταίο:
Με ενοχλεί πολύ όλη αυτή η προπαγάνδα κατά του «υπερήφανου ΟΧΙ»!
Και με ενοχλεί γιατί κι εγώ πιστεύω ότι ένας λαός πρέπει να έχει τη δυνατότητα – και το φρόνημα – να πει, όταν χρειαστεί, «υπερήφανα ΟΧΙ».
Κι όλοι αυτοί που τρίβουν στα μούτρα των Κυπρίων την ταπείνωση του «επαίσχυντου ΝΑΙ» που ακολούθησε το «υπερήφανο ΟΧΙ», μου είναι ανυπόφοροι, γιατί υπονομεύουν το αίσθημα αντίστασης ολόκληρου του Ελληνισμού.
Και γιατί το αίσθημα αντίστασης είναι όρος επιβίωσης. Για κάθε λαό…
Αλλά το ΟΧΙ για να έχει κάποια αξία δεν το έχουμε για… «ψωμοτύρι»! Ούτε το πετάμε τη λάθος στιγμή, για λάθος λόγο, σε λάθος θέμα, με λάθος τρόπο…
Εν τάξει, δεν θέλουμε τους «Ναιναίκους». Αλλά δεν θέλουμε ούτε και τους «Κλέονες»! Γιατί οι δημαγωγοί τύπου Κλέωνα και Αλκιβιάδη, πάντα στρώνουν το δρόμο στους Ναιναίκους…
[Και δεν είναι τυχαίο που εδώ στην Ελλάδα ξεσπάθωσαν υπέρ του πρόσφατου «υπερήφανου ΟΧΙ» των Κυπρίων, κάποιοι από εκείνους που είχαν λυσσάξει υπέρ του ΝΑΙ για το Σχέδιο Ανάν, υμνούν τους «Μακεδόνες» των Σκοπίων, και χαρίζουν το Αιγαίο… στα ψάρια του]
Τηλέμαχος
Επικαιροτητα - Προβληματισμοι ...02 2013
